Op 12 maart 2019 presenteerden zes studenten van de Wageningen
University & Research de resultaten van een onderzoek voor het programma ‘Better Wetter’ bij Bouwgroep Dijkstra Draisma te Dokkum.
Het betrof een onderzoek naar de toepassing hoe garnalen en lisdodde te kunnen verwerken.
Better Wetter experimenteert met het verbouwen van lisdodde om zo inklinking van de veenweidengebieden in Friesland tegen te gaan. Daarnaast is de visie van Better Wetter om regionale grondstoffen te fabriceren tot producten die afgezet kunnen worden in de regionale markt. Ook houdt Better Wetter zich bezig met de ‘circulaire economie’. Een economisch model waar grondstoffen steeds opnieuw worden hergebruikt en grondstoffen zoveel mogelijk regionaal worden gewonnen en vermarkt. Bij de presentatie waren vertegenwoordigers van Wetterskip Fryslân,
de gemeente Dantumadiel en Kenniswerkplaats Noordoost-Fryslân
Isolatiemateriaal en bindmiddel
Lisdodde blijkt een geschikte grondstof voor isolatiemateriaal te zijn. Maar hoe maak je hier een stevige isolatieplaat van? Daar is onder andere een bindmiddel voor nodig.
De garnalen die uit de Noordzee worden gevangen en in Lauwersoog worden verwerkt, lijken hiervoor de oplossing. Uit de garnalen wordt het bindmiddel chitosan gehaald.
Het programma Better Wetter experimenteert met het verbouwen van lisdodde om zo inklinking van de veenweidegebieden tegen te gaan.
De combinatie van lisdodde en chitosan zou daarom een interessante basis voor isolatiemateriaal kunnen zijn, mede doordat beide grondstoffen in Fryslân gewonnen kunnen worden. Dit draagt bij aan de visie van Better Wetter om regionale grondstoffen te fabriceren tot producten die afgezet kunnen worden in de regionale markt.
Haalbaarheid
In opdracht van de kennis werkplaats Noordoost Friesland hebben de studenten de haalbaarheid van chitosan als een bindmiddel voor isolatiemateriaal van lisdodde onderzocht. Dit is getest op zes factoren: isolerend vermogen, waterafstoting, vraatgevoeligheid, brandwerend vermogen, milieuvriendelijkheid en haalbaarheid.
Uit de analyse bleek dat chitosan op drie van de zes factoren hoog scoort en technisch gezien erg bruikbaar is als bindmiddel. Chitosan maakt isolatiemateriaal minder brandgevoelig, heeft een lage vraatgevoeligheid en heeft voldoende isolerend vermogen. Punten waar nog aandacht aan besteed wordt zijn de kosten, de milieuvriendelijke manieren om het te produceren en het verbeteren van de waterafstoting.
Het onderzoeksrapport is hier te downloaden.
Better Wetter
Better Wetter is een groot samenwerkingsverband in de regio Nooroost Friesland gericht op toekomstbestendig waterbeheer. Daarnaast houdt Better Wetter zich bezig met de ‘circulaire economie’. Een economisch model waar grondstoffen steeds opnieuw worden hergebruikt en grondstoffen zoveel mogelijk regionaal worden gewonnen en vermarkt. Deelnemende partijen zijn: Gemeente Dantumadiel, Wetterskip, Van Hall Larenstein, Nordwincollege, Noardlike Fryske Wâlden, Staatsbosbeheer, ONOF, Friese Milieu Federatie, Fryske Gea en Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân.